Stichting Oranjekliniek
De Oranjekliniek: van vrouwenkliniek tot Safe Motherhood
De Oranjekliniek opende op 3 augustus 1939 in Den Haag haar deuren als initiatief van de Stichting Algemeen-Protestantse Gynaecologische en Verloskundige Klinieken in Nederland.
Deze vrouwenkliniek voorzag direct in een grote behoefte in de regio, maar ontkwam in 1940-1945 niet aan de Duitse bezetting. Hoewel de medische staf jarenlang zowel onder de moeilijke als goede omstandigheden hard werkte om de noodzakelijke zorg te bieden, werd in de jaren ’60 duidelijk dat de faciliteiten van de Oranjekliniek waren verouderd. Uiteindelijk werd de exploitatie van de Oranjekliniek als zorginstelling op 1 januari 1968 beëindigd.
Ontwikkeling medische wetenschap
Onder de naam Stichting Oranjekliniek besloot het bestuur met de resterende fondsen gynaecologische zorg in Nederland te verbeteren op de plek waar het direct effect had: in de verloskamer, het laboratorium en op de universiteit. Sinds 1987 steunt de Stichting Oranjekliniek de Nederlandse Vereniging van Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) specifiek met bij- en nascholing van obstetristen en gynaecologen. Jaarlijks stelt de Oranjekliniek in overleg met de NVOG een studiebeurs beschikbaar van € 3.000 voor scholing en onderzoek in binnen- en buitenland.
Safe Motherhood
Naast de jaarlijkse studiebeurzen steunt Stichting Oranjekliniek sinds 2008 ook de leerstoel Safe Motherhood (VU Amsterdam). Iedere minuut sterft ergens ter wereld een vrouw aan de gevolgen van complicaties tijdens een zwangerschap of bevalling. Tegen elke vrouw die sterft als gevolg van complicaties, zijn er 30 tot 50 vrouwen die blijvende verwondingen, infecties of chronische ziekten overhouden aan hun zwangerschap of bevalling.
Naast de persoonlijke tragedie heeft de dood van een moeder ook vergaande gevolgen voor haar omgeving. Kinderen verliezen hun belangrijkste verzorger en de dood van de vrouw verslechtert de sociaaleconomische omstandigheden van het gezin en dorp. Safe Motherhood draait om de oorzaken van moedersterfte áchter de medische oorzaken. Met behulp van prenatale audits proberen artsen, onder leiding van bijzonder hoogleraar prof. dr. Jos van Roosmaalen, alle bepalende factoren in kaart te brengen en er lokaal iets aan te doen.
Wat hebben de Oranjekliniek van 1939, de Stichting Oranjekliniek van 1968 en Safe Motherhood in Tanzania met elkaar gemeen? Alle betrokken artsen en vrijwilligers zetten zich tot op de dag van vandaag in voor de moeder die nooit het kind van de rekening mag worden.
Tekst: Floor van der Sluijs
